ali topu at

asdfasfasfasfasdfa

Anakartın Yapısı

Anakart Fiberglastan (sert bir plastik türevi) yapılmış, üzerinde bakır yolların bulunduğu, genellikle koyu yeşil renkli bir levhadan oluşur. Bu levha çok katmanlı ve karmaşık kablo yapılarından oluşan PCB (Printed Circuit Board- Baskılı devre kartı) plakalarından oluşur.

Anakart üzerinde, mikro işlemci yuvası, bellek, genişleme yuvaları, BIOS, diğer kartlar için genişletme yuvaları, portlar ve diğer yardımcı devreler (sistem saati, kontrol devreleri gibi) yer almaktadır.

Anakartın çalışması

Anakartların temel görevi, üzerinde olan birimler ile genişletme yuvalarına takılacak birimler arasında veri akışını sağlamaktır. Anakart, sinir sistemi gibi birimlerin çalışmasını düzenlemek ve kontrol etmekle görevlidir. Anakart üzerindeki tüm birimlerin yonga seti(chipset) adı verilen entegre devrelere bağlı olduğu gözlenir. Yonga seti anakartın beyni olarak tanımlanır. Bu entegreler, tüm sistemin uyumlu çalışmasını sağlar. 

 Anakartın Bileşenleri 

Anakartlar büyük elektronik devreler olduğu için elemanlarını tek tek ele almak yerine bölgesel olarak anlatmak yerinde olacaktır. Anakart, donanımları veya bağlantı noktalarını üzerinde bulundurur. Üzerinde mikroişlemci soketi, RAM slotu, genişleme yuvaları (ISA, PCI, AGP ve PCI-e), BIOS, donanım kartları (dâhilî), veriyolları ve bağlantı noktalarını bulundurur. Aşağıda yeni nesil işlemci çekirdek yapısına göre üretilmiş bir anakart modeli görülmektedir. 

1. Yonga Seti (Chipset) 

Yonga seti, anakart üzerinde yer alan bir dizi işlem denetçileridir. Bu denetçiler anakartın üzerindeki bilgi akış trafiğini denetler. Bilgisayarın kalitesi, özellikleri ve hızı üzerinde en önemli etkiye sahip birkaç bileşenden biridir. Bir yonga seti “North Bridge” (kuzey köprüsü) ve “South Bridge” (güney köprüsü) denen iki yongadan oluşur. Esasen bir anakart üzerinde birden fazla yonga mevcuttur ancak kuzey ve güney köprüleri yönetici yongalardır.

Veri Yolu (BUS)

Veri yolları, anakart üzerindeki bileşenlerin birbiriyle veri alışverişini sağlayan yollardır. Dışarıdan bağlanan donanımlarda ise veri yolları uçlarında bulunan slotlar sayesinde bilgi alışverişi sağlamaktadır. Veri yolları ile sadece veriler taşınmaz. Bu yollar aynı zamanda kontrol sinyallerini ve adres bilgilerini de taşır. Kontrol sinyalleri ile donanım birimlerinin çalışmaları düzenlenirken adres bilgileri ile donanım biriminin kullandığı verilere ulaşım yolu tanımlanmış olur. ISA veriyolu kullanımı tamamen terkedilmiştir. Yeni üretilen ek donanım birimleri PCI veriyolunu destekleyecek şekilde üretilmektedir. Ekran kartları için kullanılan AGP veriyolu ise yerini daha hızlı veri akışı sağlayan PCI-e veriyoluna bırakmaktadır.

Bant genişliği: İletişim kanalının kapasitesini belirler. Birim zamanda aktarılabilecek veri miktarıdır. Bant genişliği ne kadar büyükse belli bir sürede aktarılabilecek veri miktarı da o kadar büyük olur.

 ISA (Industry Standard Architecture)

 PCI (Peripheral Component Interconnect- Çevre Birimleri Bağlantı Kartı)

AGP (Accelerated Graphics Port- Hızlandırılmış Grafik Portu)

 PCI-X(Peripheral Component Interconnect Extended-Genişletilmiş Çevre Birimleri Bağlantı Kartı)

                                                                                 MEGEB MODÜLÜNDEN  ALINMIŞTIR.

 Anakart Boyutları (Form Factors) 

Anakartların üretimi sırasında uyulması gereken standartlar belirlenmiştir. Bu standartlara anakartın boyutundan vida yerleşimine, hatta slot ve soketlerin yerleşim yerine ve boyutlarına kadar her şey tanımlamıştır(Motherboard Form Factors).Anakart üreticileri, bu standartlara uyarak üretim yapmaktadırlar. Böylece anakartların kasalara yerleşiminde ve ek donanım birimlerinin takılmasında sorun yaşanmamaktadır. Anakartlar şu form standartlarına göre üretilmektedir: 

AT anakartlar

NLX anakartlar

ATX anakartlar

BTX anakartlar

Şekil                           Boyut (İnç cinsinden)             Boyut (mm cinsinden)
AT                                      13.7 x12                               “ 350 x 305 mm
NLX                                     9.0 x 13.6                            “ 229 x 364 mm
ATX                                      12 x 9.6                             “ 305 x 244 mm
Micro ATX                            9.6 x 0.6                          “ 244 x244 mm
Flex ATX                               9.0 x 7.5                            “ 229 x 191 mm
BTX                                      12.8 x 10.5                          “ 325 x 267 mm
Micro BTX                           10.5 x 10.5                          “ 267 x 267 mm
Pico BTX                              8.0 x 10.5                             “ 203 x 267 mm

XT anakartlar

İlk kişisel bilgisayarlarda kullanılan anakartlardır. Bu anakartlar 8086 ve 8088 mikroişlemciler için üretilmiş olup bu işlemciler üzerinde sabit olarak sunulmaktaydı. Bu durumda işlemcinin değiştirilmesi için anakartın değiştirilmesi gerekiyordu. Bu anakartlarda ek donanım birimlerinin 8 bit olması gerekiyordu.

 AT Anakartlar

XT anakartlardan sonra 1982 yılından itibaren kullanılmaya başlamış ve günümüz ATX anakartlarına benzer anakartlardır. ISA, PCI ve AGP veriyollarını desteklemektedir. PS/2 desteği yoktur. 5V ve 12 V güç desteği sunar. İşlemcinin değiştirilebilmesi için uygun olarak üretilmiştir.

 ATX Anakartlar

AT anakartlardan sonra üretilmeye başlanan ve önceki anakartlara göre daha fazla giriş çıkış desteği sunan anakartlardır. Bu anakartlar ile birlikte diğer donanım birimleri tümleşik özellikler de anakart üzerinde kullanılmaya başlanmıştır. Donanım birimlerinin montajı için daha esnek ve kullanışlı tasarımları ile dikkat çeken bu anakartlar günümüzde en çok kullanılan anakartlardır. BIOS güncellemeleri ve güç yönetimi konusunda diğer anakartlara göre çok daha gelişmiş seçenekler sunmaktadır. ATX anakartların micro-ATX olarak küçük boyutlu kasalar için üretilen çeşitleri de mevcuttur.